e-platforma-audiodeskrypcji

Zasady tworzenia audiodeskrypcji do ilustracji prasowych
Uwaga! Poniższe zasady są użyteczną wskazówką, jednak nie wszystkie muszą być wykorzystane przy opisie każdego obrazka.

Etap I Start
1. Rzuć okiem na ilustrację.
2. Zastanów się, co przykuło Twoją uwagę, co jest jej głównym tematem, jaki jest jej cel.
3. Opisz pierwsze spostrzeżenia w jednym lub dwóch zdaniach.
Etap II Ogólne zasady
4. Opisuj ilustrację zaczynając od ogółu i przechodząc do szczegółu, czyli zacznij od tego co najważniejsze, a następnie subtelnie dodawaj pozostałe informacje.
5. Przy tworzeniu opisu pomocny może być podział na plany (Na pierwszym planie znajduje się..., Drugi/ dalszy plan przedstawia..., W tle zarysy domów...).
6. Ustal punkt odniesienia, który pomoże w ustaleniu kierunków i umiejscowieniu elementów na ilustracji (Na prawo od stołu…, Za stołem…pod stołem). Zachowaj ciągłość opisu, nie przeskakuj chaotycznie z jednej rzeczy do drugiej. Może to wprowadzić zamieszanie.
7. Opisuj ilustrację obiektywnie, nie wyrażając swoich domysłów, opinii i emocji.
8. Nie opisuj zamiarów, pragnień i motywów bohaterów (Dziewczynka próbuje zdjąć słoik z półki). Zamiast tego opisuj, co rzeczywiście widzisz (Dziewczynka stoi na palcach. Wyciąga ręce ku półce wysoko ponad głową. Na brzegu półki stoi słoik.).
9. Opisuj ilustrację w sposób ciekawy, pobudzający wyobraźnię.
10. Staraj się pisać w taki sposób, aby czytelnik mógł sam zbudować w swojej wyobraźni obraz, zinterpretować go oraz wyciągnąć wnioski.
Etap III Język
11. Używaj zdań prostych, nie połączonych spójnikiem.
12. Używaj poprawnej polszczyzny, sprawdzaj pisownię wyrazów w słownikach.
13. Używaj tylko czasu teraźniejszego.
14. Staraj się używać szerokiego zasobu słownictwa, unikaj powtórzeń. Wyjątek stanowi opis głównych elementów ilustracji. Aby czytelnik mógł je łatwo identyfikować, w całym opisie stosujemy tę samą frazę (brodaty mężczyzna, czerwony samochód, kudłaty szczeniak).
15. Nie używaj przymiotników zbyt ogólnych (interesujący, ciekawy, fajny, typowy, zaskakujący, fascynujący, zwykły, beznadziejny, przeciętny, intrygujący, słuszny). One nie mówią nic konkretnego o wyglądzie opisywanego elementu. Zamiast tego opisz, co widzisz (dom o krzywych pomarańczowych ścianach, czarny męski kapelusz z małym rondem). To samo odnosi się do przysłówków.
16. Gdy to możliwe, unikaj przymiotników oceniających (piękny, brzydki, przystojny, ładny, elegancki). One wyrażają naszą ocenę. Możesz ich używać jedynie w wyjątkowych sytuacjach, kiedy nie jesteś w stanie zrobić obiektywnego opisu, a podanie tej informacji jest niezbędne dla zrozumienia ilustracji.
17. Unikaj stosowania zaimków (on, ten, to, jego), chyba że nie ma wątpliwości o kogo chodzi. Zamiast tego stosuj nazwy własne (Prezydent Duda, Spiderman,) lub posługuj się opisem charakterystycznych cech danej postaci/obiektu (kobieta w kapeluszu, wielki pies, żółty budynek).
18. Nie stosuj młodzieżowego slangu (masakrycznie, czadowo, ogarnia), ani wulgarnego słownictwa.
19. Nie stosuj skrótów (np., m.in.) tylko całe wyrażenia (na przykład, między innymi).
20. W przypadku wyrazów obcojęzycznych najpierw zapisujemy oryginalną nazwę, a w nawiasie polską wymowę.
21. Konkretnie nazywaj daną czynność poprzez używanie synonimów (biegać, pomykać, mknąć). Dobrym źródłem jest strona internetowa www.synonimy.pl.
22. Nie opisuj przez zaprzeczenie (nie uśmiecha się, nie ma włosów, nie najwyższy).
Etap IV- Opis szczegółowy
23. Przy opisie ilustracji pomocne będą pytania: Kto? Co? Gdzie? Kiedy? Odpowiedzi na nie pomogą Ci skomponować opis tak, by nie pominąć istotnych informacji. Pamiętaj jednak, że nie każda ilustracja wymaga tych samych pytań.
24. Nie ma ustalonego limitu słów. Pamiętaj jednak, aby opis nie był za długi i nie znudził czytelnika. Zbyt szczegółowy opis może być trudny do zrozumienia, męczący, a nawet irytujący.
25. Nie bój się używać żadnych nazw kolorów (czerwony, niebieski, zielony, burgundowy, seledynowy, łososiowy.
26. Opisując plener zwróć uwagę na następujące elementy: dominujące kolory, porę roku/dnia, miejsce, światło, scenerię.
27. Przy opisywaniu twarzy, zwróć uwagę na jej kształt, cerę, kolor skóry, makijaż, czoło, włosy, oczy brwi, rzęsy, usta, zęby, nos, uszy. Nie trzeba opisywać tych wszystkich szczegółów, ale może jakiś będzie bardziej się wyróżniał (haczykowaty nos, wydatne usta, duże odstające uszy).
28. Opisz w przybliżeniu wiek opisywanej osoby (dziecko, nastolatek, starsza pani, mężczyzna w średnim wieku).
29. Uwzględnij pochodzenie etniczne, czy religijne, postaci, jeśli ma to wpływ na zrozumienie ilustracji.
30. Unikaj obraźliwych określeń ze względu na rasę, kulturę, czy religię.
31. O ile jest to istotne, to w swoim opisie uwzględnij napisy a także symbole, które pojawiają się na ilustracjach.
32. W przypadku ilustracji przedstawiającej wiele postaci na ogół nie ma potrzeby opisywania każdej z nich osobno.
33. Jeżeli widzisz, że postać na ilustracji przeżywa jakieś emocje, nie nazywaj ich wprost (szczęśliwe dziecko), ale opisz wygląd i zachowanie postaci (szeroko uśmiechnięte dziecko).
Etap V Podsumowanie
34. Przeczytaj cały opis na głos i dokonaj ewentualnych poprawek (językowych, stylistycznych, wyeliminuj powtórzenia).
35. Sprawdź, czy możesz skrócić swój opis. Zwykle im mniej, tym lepiej.
36. Pamiętaj, że nie wszystko zdołasz opisać, będziesz musiał dokonać selekcji materiału.
37. Jeśli to możliwe, poproś kogoś o sprawdzenie tekstu.
38. Pamiętaj żeby Twój opis był precyzyjny, zwięzły i oszczędny w słowach.

Zasady opracowane na potrzeby projektu „Nie widzę przeszkód” - e-Wolontariat uczniów na rzecz osób niewidomych”
Autorzy: Anna Bielecka, Piotr Baran, Maciej Ligaj, Anna Sadowska.

Zasady oparte o następujące źródła:
ACB (American Council of the Blind). (2010). Audio description guidelines and best practices. Dostępny w Internecie: https://www.acb.org/adp/docs/AD-ACB-ADP ... %203.1.doc
ADC (Audio Description Coalition). (2008). Standards for Audio Description and Code of Professional Conduct for Describers. Dostępny w Internecie: https://www.nps.gov/hfc/acquisition/pdf ... tach-a.pdf
ADLAB (Audio Description: Lifelong Access for the Blind). (n.d.). Background. Dostępny w Internecie: http://www.adlabproject.eu/?page_id=30
ITC (Independent Television Commission). (2000). ITC Guidance on Standards for Audio Description. Retrieved from http://msradio.huji.ac.il/narration.doc
Künstler, I., Butkiewicz, U., & Więckowski, R. (2012). Audiodeskrypcja - zasady tworzenia. Fundacja Kultury bez Barier. Dostępny w Internecie: http://nimoz.pl/upload/szkolenia/Audiod ... rzenia.pdf
Szymańska, B., & Strzymiński, T. (2010). Audiodeskrypcja. Obraz słowem malowany. Standardy tworzenia audiodeskrypcji do produkcji audiowizualnych. Fundacja Audiodeskrypcja. Dostępny w Internecie:
http://avt.ils.uw.edu.pl/files/2010/12/ ... rzenia.pdf